We draaien al van voor we konden lopen. Toegegeven, niet helemaal waar. Maar met een proces dat teruggaat tot de bronstijd mogen we toch van deze kleine overdrijving gebruikmaken om aan te tonen dat draaien iets is dat bijzonder goed ingeburgerd is. Misschien zelfs inherent deel van ons maak-DNA. Want het basisprincipe dat we toepassen is nog steeds hetzelfde als toen: er ontstaat een snijbeweging door een werkstuk in rotatie in contact te brengen met een gereedschap. Moderne CNC-draaibanken kunnen uiteraard veel meer dan dat. Het zijn veelzijdige en flexibele wonderen van precisie die zowel de eenvoudigste draaibewegingen tot complete zeszijdige bewerkingen de baas kunnen. In dit artikel bespreken we de voornaamste ontwikkelingen in het draaien.
Zeg niet zomaar draaien tegen draaien. Het is een bijzonder flexibele verspaningstechniek die een verscheidenheid aan draaiprocessen omvat. Op technisch vlak wordt het onderscheid gemaakt in functie van de eigenschappen en de vorm van het oppervlak (vlakdraaien, vormdraaien, schroefdraaien, profieldraaien …) of in functie van het oppervlak (buiten- en binnendraaien). Dat kun je dan nog eens verder opdelen in voorbewerken, nabewerken en fijn draaien. Veelzijdigheid troef dus in draaien en daar hebben de evoluties in CNC-besturingen en programmeertechnologie alleen maar een grotere boost aan gegeven.
Draaien is nog steeds veruit de efficiëntste technologie voor het bewerken van rotatiesymmetrische componenten. Dat dankt het aan de combinatie van snelheden van enkele duizenden omwentelingen per minuut en precisiegereedschappen met een lange standtijd die samen zorgen voor maximale efficiëntie en een uiterst nauwkeurige productie. Door voortdurende verdere ontwikkeling zijn draaibanken nog productiever geworden. Revolvers of dragers voor het opnemen van meerdere gereedschappen, aangedreven gereedschappen, een Y-as voor excentrische bewerking en een tegenspil zijn tegenwoordig vaak standaarduitrusting van een moderne draaibank. Indien nodig ondersteunt een losse kop de bewerking van lange werkstukken. Deze uitrusting maakt de productie van complexe draaiwerkstukken in één werkgebied mogelijk, waardoor het gebruik van extra freesmachines in veel gevallen overbodig wordt. De integratie van freestechnologie was het begin van een evolutiefase die tot op de dag van vandaag voortduurt. Krachtige draai- en freesspindels die rond de B-as kunnen draaien, brengen vijfassige simultane bewerking op het niveau van moderne cnc-freesmachines in het werkgebied van draaibanken.
De machine draait ook de achterkant van een werkstuk op een tegenspil, zodat een afgewerkt werkstuk kan worden verwijderd. De procesintegratie gaat op dit punt nog verder. Met behulp van innovatieve technologiecycli kunnen ook tandwielen worden geproduceerd of slijpprocessen worden uitgevoerd. Metingen tijdens het proces maken de integratie van extra processtappen compleet. Op deze manier worden toleranties doorlopend gecontroleerd en wordt de inspanning voor de uiteindelijke kwaliteitscontrole tot een minimum beperkt.
Van veelzijdige universele draaibanken tot innovatieve draai-freescentra en zeer economische productiedraaimachines of zelfs nog conventionele draaibanken … het huidige aanbod op de markt dekt een breed scala aan toepassingen af. Maar ook in functie van het werk krijgen draaibanken specifieke uitrustingen mee. Is serieproductie gewenst of moet er net vlot gewisseld kunnen worden. Gaat het om kleine werkstukken of componenten met lengtes van meer dan 6000 millimeter? Het is verstandig om de markt goed af te speuren naar wat de beste match is met je productie en producten.
Tegen de achtergrond van snelle industriële veranderingen leveren innovatieve CNC-draaimachines en draai- en freescentra een beslissende bijdrage aan de productie van de toekomst. De toenemende integratie van processen leidt tot een efficiëntere productie. De voordelen van complete bewerking zijn duidelijk: de doorlooptijden worden tot een minimum beperkt en er komt capaciteit vrij op andere machines. Dit zorgt voor meer flexibiliteit in de orderplanning. Tegelijkertijd wordt de werkdruk voor het personeel verminderd, waardoor geschoolde medewerkers meer tijd hebben voor veeleisende taken in de werkvoorbereiding of kwaliteitscontrole. Bovendien komt de kwaliteit van de componenten ten goede aan de afwerking in één werkgebied, omdat handmatig omspannen tot het verleden behoort.
Geautomatiseerde productie op draaibanken is al sinds de jaren zestig een thema, aanvankelijk met staafdoorvoersystemen. Hierbij wordt het ruwe materiaal automatisch door de spindel gevoerd. Sindsdien zijn de mogelijkheden om onderdelen autonoom te draaien enorm toegenomen. Draaibanken, draai-freescentra en productiedraaibanken krijgen nu extra productiviteit mee dankzij geïntegreerde automatiseringsoplossingen. Deze variëren van staaftoevoersystemen en geïntegreerde robots voor automatische werkstukafname tot portaalladers en een reeks flexibele robottoepassingen voor autonoom laden en lossen. Automatisering is een rendabele bouwsteen om op lange termijn concurrentieel te blijven op de wereldmarkt.
Dankzij de enorme veelzijdigheid wordt CNC-draaien steeds meer de ruggengraat van een efficiënte productie. Door de afwerking van zeer complexe werkstukken bewijzen draaibanken dagelijks dat productiviteit en precisie hand in hand kunnen gaan en dat ze verre van afgeschreven zijn. Meer nog, draaibanken zijn van cruciaal belang voor bedrijven in de verspanende industrie. Enerzijds zorgen ze dankzij hun veelzijdigheid en prestaties voor een langdurige concurrentiepositie op de markt. Anderzijds maken ze een grondstofbesparende productie mogelijk die aansluit bij de steeds belangrijker wordende aspecten van duurzaamheid.